Đề tài Đầu tư trực tiếp của Hoa Kỳ vào Việt Nam – Thực trạng và giải pháp

gµnh s¶n xuÊt. ®Æc biÖt, vèn t¸i ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt ë khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng liªn tôc gia t¨ng sau khñng ho¶ng kinh tÕ n¨m 1997. ®iÒu nµy chøng tá Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng tiÕp tôc ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú ®¸nh gi¸ lµ mét khu vùc ®Çu t­ hÊp dÉn víi tû suÊt lîi nhuËn cao. ë khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hoa Kú cã ¶nh h­ëng quan träng, thËm chÝ chi phèi nhiÒu ngµnh kinh tÕ then chèt nh­: khai th¸c kho¸ng s¶n, n¨ng l­îng, c¬ khÝ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng… VÝ dô, c«ng ty Caltex kiÓm so¸t trªn 80% dÇu má khai th¸c ë Indonexia, ®ång thêi chi phèi lu«n tíi viÖc xuÊt khÈu; ®¹i bé phËn c«ng nghiÖp läc ho¸ dÇu ë Singapore còng do c«ng ty nµy chi phèi : ë Philippin vµ Malaixia, ®Çu t­ cña Hoa Kú chiÕm tû träng lín trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ chèt nh­ c¬ khÝ chÕ t¹o, s¶n xuÊt, l¾p r¸p hµng ®IÖn tö… ®Çu t­ trùc tiÕp ra n­íc ngoµi cña Hoa Kú còng t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn c¬ cÊu c«ng nghiÖp cña c¸c n­íc ASEAN, t¹o ®IÒu kiÖn ®Ó ngµnh nµy dÞch chuyÓn theo h­íng phï hîp c¬ cÊu kinh tÕ cña Hoa Kú vµ bæ trî cho ngµnh c«ng nghiÖp Hoa Kú. ®iÒu nµy thÓ hiÖn ë chç, c¸c c«ng ty Hoa Kú chØ ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm mµ Hoa Kú kh«ng cã hoÆc s¶n xuÊt kh«ng cã hiÖu qu¶. C¸c c«ng ty Hoa Kú còng ®Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh khai th¸c kho¸ng s¶n vµ chÕ biÕn n«ng s¶n nh»m t¹o nguån nguyªn liÖu n¨ng l­îng chiÕn l­îc phôc vô cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cña Hoa Kú. Trªn thùc tÕ, mÆc dï rÊt giµu cã vÒ tµi nguyªn vµ nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt nh­ng ®Ó tiÕt kiÖm Hoa Kú vÉn muèn sö dông nguån tõ bªn ngoµi thay v× khai th¸c ë trong n­íc. Kh¸c víi ®Çu t­ cña NhËt B¶n th­êng ë quy m« võa ph¶i, ¸p dông quy tr×nh c«ng nghÖ t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n, ®Çu t­ cña Hoa Kú tuy Ýt h¬n NhËt B¶n vÒ sè l­îng dù ¸n nh­ng quy m« kh¸ lín, sö dông c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn. Xu h­íng ®Çu t­ cña NhËt B¶n lµ tËp trung vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp truyÒn thèng nh­ dÖt, v¶i sîi, chÕ biÕn nguyªn liÖu th«, l¾p r¸p hµng ®iÖn tö, trong khi ®ã Hoa Kú l¹i chó ý ®Õn c¸c ngµnh khai kho¸ng vµ dÞch vô; c¸c ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o Ýt ®­îc quan t©m. VÒ thÞ tr­êng, Hoa Kú chó träng ®Õn viÖc xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh ra c¸c n­íc kh¸c h¬n lµ nhËp khÈu vÒ Hoa Kú, trong khi ®ã ®a sè c¸c s¶n phÈm cña NhËt B¶n lµ ®Ó phôc vô trùc tiÕp cho nÒn c«ng nghiÖp trong n­íc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c n­íc ASEAN ®· cè g¾ng ®iÒu chØnh l¹i c¬ cÊu ®Çu t­ cña Hoa Kú theo h­íng gi¶m ®Çu t­ vµo ngµnh khai kho¸ng vµ t¨ng c­êng cho ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o. ChÝnh s¸ch kinh tÕ cña Mü ®èi víi khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. Cã thÓ nãi, khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng trong ®ã cã ViÖt Nam ngµy cµng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Mü. XuÊt ph¸t tõ chÝnh lîi Ých cña chÝnh b¶n th©n n­íc Mü, mµ Mü ®· chñ ®éng ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ gi÷a 2 quèc gia. ChÝnh ®iÒu nµy sÏ cµng thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam. Nh­ ta biÕt kÓ tõ khi ViÖt Nam thèng nhÊt ®Êt n­íc (5/1975) cho ®Õn n¨m 1995, chÝnh phñ Mü ®· thi hµnh chÝnh s¸ch bao v©y cÊm vËn kinh tÕ chèng ViÖt Nam. LÖnh cÊm vËn nµy ®· c¾t ®øt mèi quan hÖ gi÷a 2 n­íc vµ trë thµnh vËt c¶n ®èi víi sõ h×nh thµnh vµ më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ cña c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc ®èi víi ViÖt Nam. C¸c n­íc nh­ NhËt B¶n, ASEAN, EU ®Òu chËm h­ëng øng chÝnh s¸ch më cöa cña ViÖt Nam, v× chÝnh s¸ch kinh tÕ cña hä ®èi víi ViÖt Nam ph¶i lÖ thuéc ®¸ng kÓ vµo chÝnh s¸ch cÊm vËn cña Mü ®èi víi ViÖt Nam. §èi víi Mü, lµ mét n­íc cã nÒn kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi, n¨m 1998 GDP lµ 10.000 tû USD, tuy kh«ng ph¶i lÖ thuéc nhiÒu vµo bªn ngoµi nh­ c¸c nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ho¸ míi §«ng ¸ hay NhËt B¶n, nh­ng c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ còng ®ãng gãp tíi trªn 30% cho tèc ®é t¨ng tr­ëng tæng s¶n phÈm quèc néi cña m×nh. Do vËy, Mü còng rÊt cäi träng c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng lu«n chiÕm vÞ trÝ quan träng trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Mü. Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng chiÕm tíi 49% ngo¹i th­¬ng cña Mü, trong ®ã cã c¸c ®èi t¸c quan träng nhÊt nh­ NhËt B¶n, Trung Quèc, c¸c nÒn kinh tÕ míi c«ng nghiÖp ho¸ vµ c¸c n­íc ASEAN. C¸c lîi Ých kinh tÕ ë khu vùc nµy còng ngµy cµng trë nªn thóc b¸ch h¬n ®èi víi Mü. Trong khi ®ã, phÈn lín c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ë Ch©u ¸ lµ do c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cña NhËt B¶n vµ Hoa KiÒu n¾m gi÷ hoÆc chi phèi. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 1980, c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ cña NhËt B¶n víi khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng ngµy cµng t¨ng trong khi cña Mü ngµy cµng suy gi¶m vµ NhËt B¶n ®· trë thµnh n­íc ®Çu t­ lín nhÊt vµo khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. ®Çu t­ trùc tiÕp ra n­íc ngoµi FDI cña NhËt B¶n vµo c¸c n­íc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng chØ lµ 7 tû USD. C¸c nÒn kinh tÕ kh¸c nh­ Hµn Quèc, §µi Loan vµ ASEAN tr­íc ®©y tõng dùa vµo Mü th× nay ®· vµ ®ang trçi dËy vµ trë thµnh nh÷ng ®Þch thñ c¹nh tranh thay dÇn c¸c vÞ trÝ kinh tÕ cña Mü trong khu vùc. Trung Quèc víi tèc ®é t¨ng tr­ëng cao nhÊt thÕ giíi liªn tôc trong thêi gian gÇn ®©y cïng víi Hång K«ng, §µi Loan, Singapore còng ®ang t¹o ra “ mét vµnh ®ai kinh tÕ Trung Hoa” cã ph¹m vi ¶nh h­ëng réng kh¾p c¸c n­íc Ch©u ¸. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®· lµm cho Mü rÊt lo ng¹i vµ buéc Mü ph¶i t¨ng c­êng sù cã mÆt ë khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng v× nh÷ng lîi Ých kinh tÕ cña m×nh ë khu vùc nµy. §ång thêi, Mü còng hy väng mét thÞ tr­êng n¨ng ®éng vµ ®Çy tiÒm n¨ng cña khu vùc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng cã kh¶ n¨ng gióp Mü kh«i phôc ®Þa vÞ c­êng quèc kinh tÕ cña m×nh. Trong bèi c¶nh ®ã, t¨ng c­êng thóc ®Èy quan hÖ víi ViÖt Nam trë thµnh mét kh©u quan träng trong chiÕn l­îc cña Mü ®èi víi khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. C¸c c«ng ty ®a quèc gia dï lín hay nhá ®Òu mong ®îi tham gia x©y dùng c¸c c¬ së h¹ tÇng ë ViÖt Nam do ng©n hµng thÕ giíi tµi trî. Nh÷ng c«ng ty nh×n xa h¬n ®· thÊy ®­îc ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng, cã thÓ hç trî cho c¸c thÞ tr­êng Ch©u ¸ kh¸c, mét thÞ tr­êng cã tiÒm n¨ng tiªu thô lín gÊp 2 lÇn mét sè n­íc mµ Bé Th­¬ng m¹i Mü coi lµ “ nh÷ng thÞ tr­êng lín ®ang xuÊt hiÖn” ®Ó tiªu thô c¸c hµng ho¸ cña Mü, vµ lµ mét c¬ héi ®Ó di chuyÓn Ýt nhÊt lµ ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o “ kü thuËt tÇm trung” ®Õn ®©y nh»m gi¶m chi phÝ nh©n c«ng ®ang gia t¨ng liªn tôc ë Hång K«ng, Hµn Quèc vµ Singapore. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Mü gèc ViÖt, ®©y còng lµ dÞp ®Ó hä lµm ¨n trong mét m«i tr­êng v¨n ho¸ quen thuéc. Vµ khi ViÖt Nam ®· thùc sù héi nhËp vµo khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng nÕu Mü kh«ng cã quan hÖ ®èi víi ViÖt Nam tøc lµ Mü ®· mÊt ®i vai trß cña m×nh ë mét thÞ tr­êng quan träng ë §N¸. H¬n n÷a, nÕu kh«ng ®Èy m¹nh quan hÖ kinh tÕ – th­¬ng m¹i víi ViÖt Nam, viÖc thi hµnh chiÕn l­îc kinh tÕ ®­îc coi lµ ­u tiªn sè mét trong ®IÒu chØnh chiÕn l­îc toµn cÇu cña Mü trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng thêi kú sau chiÕn tranh l¹nh sÏ kh«ng ®¹t kÕt qu¶ mong muèn. V× vËy, B¸o c¸o chiÕn l­îc an ninh quèc gia Mü cho thÕ kû 21 ®· x¸c ®Þnh, lîi Ých chiÕn l­îc cña Mü ë §N¸ lµ ph¸t triÓn hîp t¸c khu vùc vµ song ph­¬ng cïng c¸c quan hÖ kinh tÕ nh»m ng¨n chÆn vµ gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét vµ n©ng cao møc ®é tham gia cña Mü trong nÒn kinh tÕ khu vùc. Trong lÜnh vùc kinh tÕ, viÖc duy tr× vµ t¨ng c­êng c¸c quan hÖ kinh tÕ ngµy cµng cã hiÖu qu¶ víi ASEAN lµ mét ®Þnh h­íng ­u tiªn trong chÝnh s¸ch cña Mü trong chiÕn tranh l¹nh. Mü rÊt quan t©m ®Õn thÞ tr­êng ASEAN. C¸c nhµ chiÕn l­îc Mü cho r»ng ASEAN cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn thµnh mét thÞ tr­êng lín, n¨ng ®éng trong khu vùc. Theo dù b¸o, khu vùc nµy ®Õn n¨m 2010 sÏ bao trïm 686 triÖu d©n, tæng s¶n phÈm lªn ®Õn 1,1 ngµn tû USD vµ thu nhËp tõ c¸c dù ¸n h¹ tÇng c¬ së bao gåm c¶ c¸c n­íc ASEAN cã thÓ lªn ®Õn 1000 tû USD. ChÝnh v× vËy, Mü ®· më réng danh s¸ch “ c¸c thÞ tr­ëng ®ang næi lªn” sang c¶ c¸c n­íc thµnh viªn khèi ASEAN. Danh s¸ch nµy thÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ l¹i cña Mü ®èi víi c¸c thÞ tr­êng bªn ngoµi, xem ®©y lµ ®IÒu kiÖn hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ Mü. Do ®ã, viÖc Mü chñ tr­¬ng céng t¸c chÆt chÏ víi c¸c n­íc ASEAN kh«ng ph¶I lµ ngÉu nhiªn, khi tÝnh ®Õn tiÒm n¨ng cña khu vùc nµy vµ vai trß ngµy cµng t¨ng lªn cña nã trong bu«n b¸n thÕ giíi. N¨m 1997, ASEAN chiÕm 48 tû USD trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña Mü, ngang b»ng víi Trung Quèc, §µi Loan vµ Hång K«ng gép l¹i. Mét ®Þnh h­íng quan träng kh¸c trong chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Mü ®èi víi khu vùc ASEAN lµ xóc tiÕn tù do ho¸ h¬n n÷a chÕ ®é th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc nµy nh»m thóc ®Èy nh÷ng lîi Ých kinh tÕ tõ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña khu vùc nµy. d­íi t¸c ®éng cña Mü vµ theo xu thÕ chung cña thêi ®¹i, qu¸ tr×nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ trong khèi ASEAN vµ trong c¸c n­íc nµy ®· ®­îc ®Èy nhanh. Ph­¬ng h­íng chÝnh trong ho¹t ®éng cña Mü ë ®©y trong nh÷ng n¨m tíi lµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù do ho¸ c¸c luång vèn trong néi bé c¸c n­íc thµnh viªn cña ASEAN. ChÝnh s¸ch kinh tÕ cña Mü cßn trï ®Þnh viÖc tiÕn hµnh c¸c s¸ng kiÕn song ph­¬ng cïng víi mét sè n­íc ASEAN nh»m t¹o ®IÒu kiÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ c¶i c¸ch thÞ tr­êng v× lîi Ých cña chÝnh b¶n th©n n­íc Mü. VÒ c¬ b¶n, chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Mü ®èi víi ViÖt Nam còng bao hµm 3 ®Þnh h­íng chñ yÕu trªn. vµ viÖc t¨ng c­êng hîp t¸c kinh tÕ ®èi víi ViÖt Nam xuÊt ph¸t tõ chÝnh b¶n th©n n­íc Mü vµ nã còng phï hîp víi xu thÕ toµn cÇu hiÖn nay: hoµ b×nh, hîp t¸c cïng ph¸t triÓn. Vµ ViÖt Nam ngµy cµng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong viÖc thu hót dßng vèn FDI cña Hoa Kú víi nh÷ng lîi thÕ vÒ nguån nguyªn liÖu phong phó, nguån lao ®éng dåi dµo víi chi phÝ lao ®éng thÊp , l¹i lµ mét n­íc cã nhiÒu c¶ng biÓn sÏ gãp phÇn thuËn lîi cho viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸. V× vËy, ViÖt Nam sÏ lµ mét ®Þa ®iÓm quan träng thu hót c¸c doanh nghiÖp Mü ®Çu t­ vµo ®©y. 2.2 T×nh h×nh ®Çu t­ cña Hoa Kú t¹i ViÖt Nam. 2.2.1 Thùc tr¹ng ®Çu t­ cña Hoa Kú t¹i ViÖt Nam tr­íc vµ sau HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i. Giai ®o¹n tr­íc HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i. Nh­ chóng ta biÕt tr­íc khi chÝnh phñ Hoa Kú xo¸ bá cÊm vËn vµ b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao víi ViÖt Nam, c¸c c«ng ty cña Hoa Kú ®· rÊt sèt ruét muèn ®­îc vµo ®Çu t­ kinh doanh t¹i ViÖt Nam ®Ó cã c¬ héi c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty cña NhËt B¶n, Ch©u ¢u vµ c¸c n­íc kh¸c. nÕu tõ n¨m 1988, khi luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam b¾t ®Çu cã hiÖu lùc ®Õn n¨m 1993, c¸c c«ng ty cña Mü míi chØ “ nhá dät” vµo ViÖt Nam 6 dù ¸n víi sè vèn t­¬ng ®­¬ng 3,3 triÖu USD chñ yÕu lµ ®Ó th¨m dß, vµ hä còng ch­a d¸m m¹nh tay ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam bëi v× trong giai ®o¹n nµy chÝnh quyÒn Mü vÉn tiÕn hµnh bao v©y cÊm vËn ViÖt Nam. §©y lµ rµo c¶n rÊt lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Mü muèn x©m nhËp vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam bëi v× trong gi¹i ®o¹n nµy, chÝnh quyÒn Mü vÉn tiÕn hµnh bao v©y cÊm vËn ViÖt Nam. §©y lµ rµo c¶n rÊt lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Mü muèn x©m nhËp vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam. Tuy nhiªn b­íc sang nh÷ng n¨m 1990, Mü thÊy r»ng cÇn ph¶i b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam tr­íc hÕt lµ v× lîi Ých cña Mü. Theo c¸c chuyªn gia kinh tÕ, ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cßn l¹i cuèi cïng trong khu vùc v× vËy Mü kh«ng muèn bá qua c¬ héi thiÕt lËp, t¨ng c­êng vµ më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi ViÖt Nam ®Ó gãp phÇn gióp Mü c¶i thiÖn ®Þa vÞ c­êng quèc kinh tÕ t¹i khu vùc nµy. Nh­ ®· ®­îc ph©n tÝch, nh÷ng ®éng c¬ vµ lîi Ých khi Mü b×nh th­êng ho¸ mèi quan hÖ víi ViÖt Nam, chÝnh nh÷ng nguyªn nh©n nµy ®· dÉn ®Õn sù kiÖn. Th¸ng 4/1991, chÝnh quyÒn Bush ®· nªu lªn mét “ lé tr×nh” gåm c¸c b­íc mµ ViÖt Nam vµ Hoa Kú sÏ ph¶i thùc hiÖn ®Ó b×nh th­êng ho¸ mèi quan hÖ. Vµ ®Õn th¸ng 2/1994, tæng thèng Bill. Clinton ®· b·i bá lÖnh cÊm vËn th­¬ng m¹i l©u dµi ®èi víi ViÖt Nam. ViÖc b·i bá cÊm vËn cã nghÜa lµ c¸c c«ng ty vµ doanh nghiÖp Mü cã thÓ tham gia vµo c¸c chuyÕn ®i kh«ng h¹n chÕ tíi ViÖt Nam, ®Çu t­ vµo ViÖt Nam hoÆc c¸c xÝ nghiÖp cña ViÖt Nam. ChÝnh sù kiÖn nµy ®· më ra mét ch­¬ng míi trong quan hÖ hîp t¸c ®Çu t­ gi÷a 2 n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp Mü ®Çu t­ vµo ViÖt Nam còng nh­ gióp ViÖt Nam thu hót ®­îc dßng FDI cña Hoa Kú – mét trong nh÷ng n­íc ®Çu t­ ra n­íc ngoµi lín nhÊt thÕ giíi. §iÒu nµy gióp ViÖt Nam gi¶i quyÕt ®­îc t×nh tr¹ng thiÕu vèn, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ vµ x· héi ®Ó cã thÓ ®Èy nhanh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Cïng víi sù kiÖn th¸ng 2/1994 th× chØ 10 th¸ng ®Çu n¨m 1994, sè vèn ®Çu t­ cña c¸c ®èi t¸c Mü vµo ViÖt Nam ®· lªn 267 triÖu USD víi 22 dù ¸n. Nh­ vËy lµ gÊp 80 lÇn sè vèn ®¨ng ký ®Çu t­ so víi 6 n¨m tr­íc céng l¹i. Sù cã mÆt cña c¸c c«ng ty Mü ë ViÖt Nam còng t¨ng lªn nhanh chãng. ®Õn cuèi n¨m 1994 ®· cã 35 v¨n phßng ®¹IidiÖn cña c¸c c«ng ty Mü. Ngay sau khi tæng thèng B.Clinton tuyªn bè Mü vµ ViÖt Nam thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao vµ trao ®æi cÊp ®¹i sø vµo ngµy 11/7/1995, nhÞp ®é ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty Mü vµo ViÖt Nam ®· t¨ng lªn rÊt nhanh. §Õn cuèi n¨m 1995, ®· cã 150 v¨n phßng ®¹i diÖn c«ng ty Mü t¹i ViÖt Nam, kho¶ng 400 c«ng ty Mü ®· vµ ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam, trong ®ã cã nhiÒu c«ng ty quan träng nh­ GE, Capitallar, Conoco, Ford, Chrysler, Citi Bank… ë Mü ng­êi ta b¾t ®Çu chó ý tíi thÞ tr­êng ViÖt Nam h¬n. T¹i Héi nghÞ “ b×nh th­êng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam – Hoa Kú” tæ chøc t¹i Mü th¸ng 9/1995 víi sù tham dù cña h¬n 150 c«ng ty hµng ®Çu cña Mü, cã nhiÒu nhµ tû phó ®· dµnh chän c¶ ngµy ®Ó giíi thiÖu kh¶ n¨ng cña m×nh vµ t×m hiÓu chiÕn l­îc kinh tÕ cña ViÖt Nam. Nh­ vËy kÓ tõ khi b×nh th­êng ho¸ quan hÖ kh«ng l©u, c¸c nhµ ®Çu t­ Mü ®· tá râ sù quan t©m tíi thÞ tr­êng ViÖt Nam, b­íc ®Çu th× ®©y lµ mét dÊu hiÖu v« cïng ®¸ng mõng ®èi víi ViÖt Nam. ®IÒu nµy ®­îc chøng minh th«ng qua sè dù ¸n FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam n¨m 1995 víi 24 dù ¸n vµ con sè vèn ®Çu t­ lín nhÊt qua c¸c n¨m tõ tr­íc ®Õn nay lµ 413,2 triÖu USD. ChØ vµi n¨m sau ®ã, nhÊt lµ tõ khi b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao, ®Çu t­ cña Hoa Kú t¹i ViÖt Nam ®· t¨ng lªn nhanh chãng. §Õn n¨m 1996, 1997 Hoa Kú ®· lät vµo danh s¸ch 10 n­íc ®Çu t­ lín nhÊt t¹i ViÖt Nam. N¨m 1996 víi 12 dù ¸n vµ sè vèn lµ 92,8 triÖu USD, n¨m 1997 cã 16 dù ¸n víi sè vèn lµ 227 triÖu USD. Nh÷ng con sè trªn cho thÊy dßng vèn FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam trong gi¹i ®o¹n nµy kh«ng cã xu h­íng æn ®Þnh. §Õn gi÷a n¨m 1998, Hoa Kú ®· cã kho¶ng 400 c«ng ty ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 1,134 triÖu USD; chiÕm 3,54% tæng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn sù kh«ng æn ®Þnh vµ cßn Ýt trong dßng vèn FDI cña Hoa Kú t¹i ViÖt Nam trong giai ®o¹n nµy cã mét sè nguyªn nh©n sau: MÆc dï Mü ®· tuyªn bè b·i bá cÊm vËn ®èi víi ViÖt Nam vµo 2/1994 vµ b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam tõ 11/7/1995 nh­ng Mü vÉn ¸p dông Tu chÝnh ¸n Jackson-Vanik ®èi víi ViÖt Nam, ®IÒu nµy cã nghÜa lµ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan chÝnh phñ nh­ ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu(EXIMPORT), c«ng ty ®Çu t­ t­ nh©n h¶i ngo¹i (OPIC), c¬ quan ph¸t triÓn quèc tª (USAID), c¬ quan ph¸t triÓn vµ th­¬ng m¹i (TDA) vµ côc hµng h¶I (MARAD) ®Ó gióp ®ì tµi trî cho c¸c c«ng ty Mü ®ang lµm ¨n ë ViÖt Nam bÞ c¶n trë. Hä kh«ng ®­îc phÐp gióp ®ì còng nh­ ñng hé c¸c c«ng ty nµy. ®IÒu nµy lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú bá vèn ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam sÏ do dù vµ lo sî cho sù an toµn cña ®ång vèn còng nh­ ho¹t ®éng kinh doanh cña hä. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña hä sÏ kh«ng ®­îc tµi trî hay cã bÊt k× sù gióp ®ì nµo tõ phÝa c¸c c¬ quan nµy nh­ khi ®Çu t­ vµo c¸c khu vùc kh¸c. do vËy, mÆc dï quan hÖ kinh tÕ gi÷a 2 n­íc ®· ®­îc t¨ng c­êng hîp t¸c nh­ng ViÖt Nam vÉn lµ mét ®Þa bµn ch­a cã nh÷ng ®IÒu kiÖn thuËn lîi vµ lîi Ých nhÊt ®Þnh ®ñ ®Ó thu hót mét l­îng lín FDI cña Hoa Kú vµo ®©y. Bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i kÓ ®Õn ®©y lµ mét m«i tr­êng ®Çu t­ cßn g©y nhiÒu khã kh¨n cho ho¹t ®éng ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong suèt qu¸ tr×nh tõ khi xin giÊy phÐp cho ®Õn khi ho¹t ®éng. ®ã lµ nh÷ng yÕu tè nh­: hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng, hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt ®IÒu chØnh ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Cã thÓ nãi c¸c quy ®Þnh cña n­íc nhËn ®Çu t­ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ rµo c¶n ®èi víi hä khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­. C¸c quy ®Þnh ®ã lµ thñ tôc hµnh chÝnh ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong viÖc ®i l¹i xin cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn sinh ho¹t cña nhµ ®Çu t­, ngoµi ra lµ t×nh tr¹ng “cöa quyÒn, s¸ch nhiÔu” cña c¸c c¬ quan qu¶n lý ®Çu t­ n­íc ngoµi v…v TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®Òu lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­. so víi m«i tr­êng ph¸p lý cña c¸c n­íc ASEAN, ViÖt Nam ®­îc xÕp h¹ng lµ 1 trong 4 n­íc kÐm nhÊt. NÕu ®IÓm xÕp h¹ng cao nhÊt lµ 5 th× ViÖt Nam chØ míi ®¹t c¸c ®IÓm: 1,8 (c¬ chÕ); 1,4 (hiÖu lùc hµnh chÝnh); 1,5 (tÝnh minh b¹ch cña chÝnh s¸ch) vµ chØ ®¹t møc b×nh qu©n chung lµ 1,6, b»ng ®IÓm b×nh qu©n cña Mianma, nh­ng trªn Lµo (1,4) vµ Campuchia (1,2), trong khi c¸c n­íc ®¹t ®iÓm b×nh qu©n kh¸ cao lµ Singapore (4,3), Malaixia (3,1), Brunei (2,9), Th¸i lan (2,4), Philippin (2,4) vµ Indonexia lµ 2,0 ®iÓm.(b¶ng 1) B¶ng 1: so s¸nh m«i tr­êng ®Çu t­ (chÝnh s¸ch) gi÷a c¸c n­íc ASEAN STT Tªn n­íc C¬ chÕ thuÕ HiÖu lùc hµnh chÝnh TÝnh minh b¹ch cña chÝnh s¸ch B×nh qu©n 1 Singapore 4.2 4.5 4.3 4.3 2 Malaixia 3.2 3.0 3.0 3.1 3 Brunei 3.3 3.0 2.3 2.9 4 Th¸i Lan 2.7 2.3 2.3 2.4 5 Philippin 2.7 2.4 2.2 2.4 6 Indonexia 2.3 1.9 1.8 2.0 7 Mianma 1.7 1.6 1.6 1.6 8 ViÖt Nam 1.8 1.4 1.5 1.6 9 Lµo 1.5 1.3 1.4 1.4 10 Campuchia 1.4 1.1 1.1 1.2 MÆc dï ViÖt Nam kh«ng ngõng c¶i thiÖn m«i tr­êng chÝnh s¸ch, luËt ph¸p vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ng hiÖu qu¶ vÉn cßn thÊp. ®IÒu nµy ®­îc ph¶n ¸nh rÊt râ sau rÊt nhiÒu lÇn bæ sung söa ®æi luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ng vÉn ch­a thùc sù hÊp dÉn ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­. cã thÓ nãi, ®iÓm h¹n chÕ nhÊt trong m«i tr­êng nµy lµ chÝnh s¸ch chång chÐo, thiÕu ®ång bé, c¸c quy ®Þnh thñ tôc r­êm rµ vµ tÝnh hiÖu lùc thÊp. ®IÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao dßng FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam cßn h¹n chÕ vµ thùc sù cßn Ýt so víi tiÒm lùc kinh tÕ cña Hoa Kú còng nh­ nã chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá trong tæng sè vèn Hoa Kú ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. N¨m 1998, ®Çu t­ cña Hoa Kú ra n­íc ngoµi chiÕm kho¶ng 20% tæng vèn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cña thÕ giíi.( sè liÖu so s¸nh ®Çu t­ cña Hoa Kú ra ngoµi 1997 :227/?) Sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô sÏ gãp phÇn gióp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶m nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ còng sÏ gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi. C¬ së h¹ tÇng (cøng) bao gåm c¸c yÕu tè nh­ hÖ thèng ®­êng giao th«ng, s©n bay, bÕn c¶ng, ®IÖn lùc, viÔn th«ng… §©y lµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc vËn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®IÒu kiÖn sèng cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Còng nh­ h¹n chÕ cña m«i tr­êng chÝnh s¸ch vµ ph¸p lý, c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña m«i tr­êng ®Çu t­ “cøng” ë ViÖt Nam ®­îc xÕp h¹ng theo møc ®iÓm kh¸ thÊp so víi c¸c møc ®iÓm cña c¸c yÕu tè t­¬ng tù trong c¸c n­íc ASEAN. Ch¼ng h¹n c¸c ®IÓm ®­îc xÕp h¹ng n¨m 1997 lµ 1,9 (s©n bay); 2,0(c¶ng biÓn); 1,9(giao th«ng);1,9(®IÖn lùc); 2,2(viÔn th«ng) vµ møc b×nh qu©n chung lµ 2,0 ®iÓm, thÊp h¬n møc b×nh qu©n chung cña Singapore (4,7), Brunei (3,3), Malaixia (2,9), Th¸i lan (2,6), Philippin (2,3), Indonexia (2,6) vµ trªn Lµo vµ Mianma lµ 1,5 ®iÓm. (B¶ng 2) B¶ng 2: so s¸nh m«i tr­êng ®Çu t­ “cøng” ë c¸c n­íc ASEAN STT Tªn n­íc S©n bay C¶ng biÓn Giao th«ng §iÖn lùc ViÔn th«ng B×nh qu©n 1 Singapore 4.9 4.9 4.6 4.4 4.7 4.7 2 Brunei 3.3 3.0 3.3 3.5 3.5 3.3 3 Malaixia 3.1 3.1 2.7 3.2 3.2 2.9 4 Th¸i Lan 3.1 2.5 1.6 3.0 3 2.6 5 Philippin 2.3 2.4 1.9 2.7 2.7 2.3 6 Indonexia 3.0 2.4 2.3 2.7 2.7 2.6 7 ViÖt Nam 1.9 2.0 1.9 2.2 2.2 2.0 8 Mianma 1.6 1.5 1.6 1.4 1.4 1.5 9 Lµo 1.5 _ 1.5 1.5 1.5 1.5 Trong c¸c n­íc ASEAN, Singapore lµ n­íc cã c¬ së h¹ tÇng “mÒm” tèt nhÊt, ®¹t møc ®IÓm b×nh qu©n lµ 4,2/5, trong khi ViÖt Nam chØ ®¹t 2,0 ®iÓm. ®iÒu nµy cho thÊy FDI vµo ViÖt Nam cßn chuyÓn giao nhiÒu c«ng nghÖ ch­a hiÖn ®¹i, thu hót nhiÒu lao ®éng tay nghÒ thÊp. (b¶ng 3) B¶ng 3: so s¸nh m«i tr­êng ®Çu t­ “mÒm” gi÷a c¸c n­íc ASEAN STT Tªn n­íc ChÊt l­îng lao ®éng DÞch vô c«ng nghÖ HÖ thèng t¹i chÝnh B×nh qu©n 1 Singapore 4.1 3.8 4.6 4.2 2 Malaixia 2.9 3.0 3.0 3.0 3 Brunei 2.9 2.6 3.3 2.9 4 Th¸i Lan 2.7 2.6 2.5 2.6 5 Philippin 3.1 2.8 2.6 2.8 6 Indonexia 2.5 2.2 2.6 2.4 7 ViÖt Nam 2.7 1.9 1.6 2.0 8 Mianma 2.3 1.8 1.6 1.9 9 Lµo 1.7 1.5 1.3 1.5 10 Campuchia 1.4 1.3 1.2 1.3 Cã thÓ nãi tÊt c¶ c¸c yÕu tè h¹n chÕ trªn ®· lµm dßng FDI cña Mü vµo ViÖt Nam kh«ng æn ®Þnh vµ cßn Ýt. §Õn ngµy 10/3/1998, khi tæng thèng B.Clinton tuyªn bè b·i miÔn ¸p dông Tu chÝnh ¸n Jackson-Vanik ®èi víi ViÖt Nam. ®iÒu nµy cã nghÜa lµ nh÷ng trë ng¹i liªn quan ®ªn ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan chÝnh phñ tµi trî cho c¸c c«ng ty Mü ®ang lµm ¨n t¹i ViÖt Nam ®· bÞ b·i bá vµ do vËy ®· thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ gi÷a 2 n­íc. ViÖt Nam vµ Hoa Kú ®· chÝnh thøc ký kÕt HiÖp ®Þnh vÒ ho¹t ®éng cña OPIC t¹i ViÖt Nam vµo 26/3/1998. Vµ tÝnh ®Õn cuèi n¨m 1998, c¸c doanh nghiÖp Mü ®· ®Çu t­ vµo ViÖt Nam 75 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ h¬n 1,1 tû USD, trong ®ã vèn ph¸p ®Þnh lµ 500 triÖu USD, trong ®ã vèn thùc hiÖn lµ 358 triÖu USD vµ vèn ph¸p ®Þnh thùc hiÖn lµ 233 triÖu USD, t¹o ra doanh thu lµ 172 triÖu USD, xuÊt khÈu ®­îc 89 triÖu USD, nép thuÕ cho nhµ n­íc ViÖt Nam 8,8 triÖu USD vµ ®· thu hót ®­îc3.253 lao ®éng ë ®Þa ph­¬ng, ®­a Mü tõ vÞ trÝ sè 24 lªn hµng thø 9 trong tæng sè n­íc vµ l·nh thæ ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. Nh÷ng sè liÖu nµy Èn chøa ®»ng sau nh÷ng dù tÝnh vµ tiÒm n¨ng to lín cña c¸c c«ng ty Mü. Sang n¨m 1999, c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú ®· ®Çu t­ vµo ViÖt Nam víi 17 dù ¸n cã sè vèn lµ 119,2 triÖu USD. §Õn cuèi th¸ng 5/2000, ®· cã 97 dù ¸n ®Çu t­ cña Mü vµo ViÖt Nam cã tæng sè vèn trªn 1 tû USD. Cïng thêi ®iÓm nµy, Mü ®øng thø 9 trong sè c¸c nhµ ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Vµ tÝnh ®Õn tr­íc thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña HiÖp ®inh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü (10/12/2001), Mü ®· cã 123 dù ¸n víi tæng sè vèn trªn 1,12 tû USD. Nh­ vËy thêi ®iÓm tr­íc HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i cã hiÖu lùc th× dßng vèn FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam cßn chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá trong tæng sè vèn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cña Hoa Kú. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ Mü, viÖc miÔn ¸p dông Tõ chÝnh ¸n Jackson –Vanik kh«ng cã nghÜa lµ hä sÏ ®æ vèn vµo ViÖt Nam v× ®©y kh«ng ph¶i lµ mét tho¶ thuËn liªn quan ®Õn m«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam, ®©y chØ lµ mét c¶i thiÖn vÒ m«i tr­êng th­¬ng m¹i mµ th«i. Do vËy, c¸c con sè nµy cho thÊy kh«ng cã nhiÒu thay ®æi th­c sù nµo trong th¸i ®é cña c¸c nhµ ®Çu t­ Mü. Hä vÉn cßn chê ®îi nhiÒu vµo HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i song ph­¬ng. VÒ c¬ cÊu, trong giai ®o¹n nµy tÝnh ®Õn 31/8/2001 lµ thêi ®IÓm tr­íc khi HiÖp ®inh Th­¬ng m¹i cã hiÖu lùc, lÜnh vùc thu hót ®­îc nhiÒu vèn FDI cña Hoa Kú nhÊt ®ã lµ c«ng nghiÖp víi 82 dù ¸n t­¬ng ®­¬ng víi 63,6% sè c¸c dù ¸n FDI cña Hoa Kú ®Çu t­ vµo ViÖt Nam víi sè vèn trªn 620 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 58,6% tæng sè vèn FDI cña Hoa Kú ë ViÖt Nam. TiÕp ®Õn lµ ngµnh dÞch vô víi 31 dù ¸n t­¬ng ®­¬ng 24% tæng sè dù ¸n víi sè vèn ®Çu t­ gÇn 300 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 27,9% tæng sè vèn ®Çu t­ cña Hoa Kú t¹I ®©y. vµ cuèi cïng lµ lÜnh vùc N«ng- l©m- ng­ nghiÖp víi 16 dù ¸n cã sè vèn ®Çu t­ gÇn 143 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 12,4% sè dù ¸n vµ 13,5% tæng vèn ®Çu t­ cña Hoa Kú. Ta thÊy ®a sè c¸c dù ¸n cña Hoa Kú lµ ®Çu t­ vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp th× c«ng nghiÖp n¨ng vµ c«ng nghiÖp dÇu khÝ lµ 2 ngµnh thu hót ®­îc sè vèn nhiÒu nhÊt. §iÒu nµy chøng tá c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú cã xu h­íng ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh sinh nhiÒu lîi nhuËn, nh÷ng ngµnh liªn quan ®Õn n¨ng l­îng cã ý nghÜa quan träng ¶nh h­ëng l©u dµi ®Õn nÒn kinh tÕ vÝ dô nh­ ngµnh dÇu khÝ, còng nh­ nh÷ng ngµnh hä cã nhiÒu lîi thÕ vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®Ó hä tËn dông chi phÝ nh©n c«ng rÎ lµm h¹ gi¸ thµnh gióp n©ng cao søc c¹nh tranh trong s¶n phÈm cña m×nh.( b¶ng 4) B¶ng 4: FDI cña Hoa Kú ph©n theo ngµnh STT Chuyªn ngµnh Sè dù ¸n Tû träng Tæng vèn ®Çu t­ Tû träng 1 CN 82 63.60% 620.347.606 58,60% DÇu khÝ 6 4.70% 123.800.000 11,70% CN nhÑ 12 9.30% 87.002.000 8,20% CN nÆng 47 36.40% 306.213.606 28,90% CN thiÕc 10 7.80% 38.120.000 3,60% X©y dùng 7 5.40% 65.212.000 6,20% 2 N«ng-L©m-Ng­ nghiÖp 16 12.40% 142.811.798 13,50% N«ng-L©m nghiÖp 12 9.30% 128.838.686 12,20% Thuû s¶n 4 3.10% 13.973.112 1,3 3 DÞch vô 31 24.00% 295.120.662 27,9% GTVT-B­u ®IÖn 7 5.40% 40.930.540 3,9% TµI chÝnh-ng©n hµng 5 3.90% 67.150.000 6,3% V¨n ho¸-y tÕ-gi¸o dôc 9 7.00% 104.330.000 9,9% X©y dùng v¨n phßng-cöa hµng 3 2.30% 56.833.215 5,4% DÞch vô 7 5.40% 25.876.907 24% Tæng sè 129 100.00% 1.058.280.066 100 Theo h×nh thøc ®Çu t­, sè liÖu cho thÊy c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú cã xu h­íng ®Çu t­ theo h×nh thøc 100% vèn lµ chñ yÕu, tiÕp ®Õn lµ h×nh thøc liªn doanh vµ cuèi cïng lµ ®Çu t­ theo h×nh thøc Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh mµ kh«ng cã bÊt k× mét dù ¸n nµo theo h×nh thøc BOT. C¸c dù ¸n 100% vèn n­íc ngoµi cã tíi 83 dù ¸n t­¬ng ®­¬ng 64,3% sè dù ¸n Hoa Kú ®Çu t­ vµo ViÖt Nam víi sè vèn trªn 550 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 52,4% tæng vèn ®Çu t­ Hoa Kú t¹i ViÖt Nam, cã 33 dù ¸n liªn doanh vµ 13 dù ¸n Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh t­¬ng ®­¬ng 25,6% vµ 10,1% sè dù ¸n cña Hoa Kú t¹i ®©y. Trong ®ã c¸c dù ¸n liªn doanh cã sè vèn gÇn 370 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 34,9%, Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh thu hót ®­îc trªn 134 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 34,9% vµ 12,7% tæng sè vèn FDI cña Hoa Kú t¹i ViÖt Nam. Nh­ vËy, c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú rÊt thÝch ®Çu t­ theo h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi, ®iÒu nµy cho thÊy tÝnh ®éc lËp cao trong tÝnh c¸ch còng nh­ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú. Hä lµ nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng chuyªn, m«n nghiÖp giái, tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn, ph­¬ng thøc kinh doanh hiÖn ®¹i. Do vËy, hä hoµn toµn muèn ®éc lËp tù do trong viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sao cho ®em l¹i hiÖu qu¶ cao mµ kh«ng bÞ rµng buéc hay h¹n chÕ tõ bªn nµo. Tuy nhiªn bªn c¹nh h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi cßn cã h×nh thøc liªn doanh. C¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú còng muèn triÖt ®Ó lîi dông h×nh thøc nµy ®Ó cã thÓ khai th¸c nh÷ng lîi thÕ còng nh­ nh÷ng ­u ®·i mµ nhµ n­íc ViÖt Nam dµnh cho h×nh thøc nµy. Bëi v× trong chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn viÖc ®IÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam vÉn cßn cã sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. §ã lµ nh÷ng ­u ®·i mµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp liªn doanh ®­îc h­ëng trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi l¹i kh«ng ®­îc h­ëng hoÆc c¸c chi phÝ dÞch vô còng cã sù ph©n biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Ngay trong chÝnh s¸ch thu hót FDI cña ViÖt Nam còng ®· thÓ hiÖn sù ­u tiªn ®èi víi doanh nghiÖp liªn doanh. VÝ dô nh­ tr­êng hîp c«ng ty Cocacola vµo ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam (®­îc thµnh lËp vµo n¨m 1994) d­íi h×nh thøc liªn doanh, chuyªn s¶n xuÊt ph©n phèi vµ b¸n c¸c lo¹i ®å uèng nhÑ. PhÝa ViÖt Nam gãp vèn b»ng ®Êt ®ai nh­ng do lóc ®ã c¸c c¸n bé, chuyªn gia cña phÝa ViÖt Nam cßn h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n dÉn ®Õn s¬ hë thua thiÖt trong qu¸ tr×nh hîp t¸c ®Çu t­ vµ cuèi cïng chóng ta kh«ng nh÷ng bÞ mÊt l« ®Êt mµ cßn ph¶i rót khái liªn doanh vµ c«ng ty Cocacola ®· trë thµnh c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi. §iÒu nµy còng cÊt lªn håi chu«ng c¶nh b¸o lµ chóng ta cÇn ph¶i chó träng ®¹o t¹o ®éi ngò c¸n bé chuyªn gia qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi.( b¶ng 5) FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam ph©n theo h×nh thøc ®Çu t­ H×nh thøc ®Çu t­ Sè dù ¸n Tû träng TL§T Tû träng Hîp ®ång hîp t¸c KD 13 10,1 134.124.956 12,7 Liªn doanh 33 25,6 369.213.304 34,9 100 % vèn n­íc ngoµi 83 64,3 554.341.806 52,4 129 100 1.058.280.066 102 FDI n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ph©n theo h×nh thøc ®Çu t­ H×nh thøc ®Çu t­ Sè dù ¸n Tû träng TL§T Tû träng BOT 5 0,17 827.975.000 2,22 H§HTKD 137 4,7 3.862.202.683 10,36 100 % vèn n­íc ngoµi 1.729 59,34 11.971.273.491 32,12 Liªn doanh 1.043 35,79 20.608.338.441 55,3 2.914 100 37.269.789.615 100 XÐt theo vïng l·nh thæ, ®a sè c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Hoa Kú t¹I ViÖt Nam tËp trung vµo c¸c tØnh phÝa nam:74/129 t­¬ng ®­¬ng 57,4% tæng sè dù ¸n ®Çu t­ víi sè vèn t­¬ng ®­¬ng 52,9% tæng sè vèn FDI cña Hoa Kú t¹i ®©y. Cßn kho¶ng18,6% tæng sè dù ¸n ë phÝa b¾c t­¬ng ®­¬ng 26,5% tæng sè vèn. §iÒu nµy ph¶n ¸nh tÝnh chÊt “quen thuéc vµ hÊp dÉn” còng nh­ “mèi quan hÖ lÞch sö ®Ó l¹i” cña miÒn Nam ViÖt Nam ®èi víi c¸c c«ng ty cña Hoa Kú. Bªn c¹nh ®ã cã tíi 51 dù ¸n t­¬ng ®­¬ng 39,6% sè dù ¸n tËp trung ë 2 thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh thu hót gÇn 369 triÖu USD xÊp xØ 34,8% vèn FDI cña Hoa Kú t¹i ViÖt Nam. Qua ®ã ta thÊy c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú rÊt thÝch ®Çu t­ vµo nh÷ng n¬i lµ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi. V× ®©y th­êng lµ nh÷ng n¬i cã h¹ tÇng c¬ së vµ dÞch vô rÊt tèt, giao th«ng ®i l¹i dÔ dµng thuËn tiÖn. Bªn c¹nh ®ã, c¸c dù ¸n còng tËp trung nhiÒu t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp nh­ khu CN B×nh D­¬ng cã tíi 12 dù ¸n chiÕm kho¶ng 9,3% víi gÇn 90 triÖu USD xÊp xØ 8,4% vèn FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam. B¶ng 6.1. FDI Hoa kú ph©n theo ®Þa ph­¬ng vô qu¶n lý dù ¸n – Bé KH§T Ch­a tÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc. Cã hai hiÖn t­îng ®¸ng l­u ý khi xem xÐt ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hoa Kú t¹i ViÖt Nam trong giai ®o¹n nµy. Mét lµ sè l­îng cam kÕt kh¸ cao, nh­ng sè l­îng gi¶i ng©n ch­a ®­îc nhiÒu. Míi ®­îc kho¶ng trªn 200-300 triÖu USD. Hai lµ tõ n¨m 1997 ®Õn nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 90, cã dÊu hiÖu mét sè c«ng ty cña Hoa Kú rót vèn, kh«ng t¨ng ®Çu t­, hoÆc nÕu cã t¨ng ®Çu t­ hay ®Çu t­ míi th× chØ ®Çu t­ Ýt t¹i ViÖt Nam. T×nh h×nh nµy theo ý kiÕn cña nhiÒu nhµ kinh doanh Hoa Kú, mét phÇn lµ do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh Ch©u ¸, mét phÇn do m«i tr­êng vµ chÝnh s¸ch ®Çu t­ cña ViÖt Nam ch­a æn ®Þnh, phøc t¹p, nhiÒu rñi ro, chËm thu lîi nhuËn, chÝnh s¸ch ®èi xö cña ViÖt Nam ®èi víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi nãi chung, c«ng ty Hoa Kú nãi riªng, cßn nhiÒu ph©n biÖt, ch­a thuËn cho c¸ch lµm ¨n, kinh doanh cña hä. ViÖc c¸c c«ng ty Hoa Kú bá ®i kh«ng chØ ¶nh h­ëng bÊt lîi cho ViÖt Nam trong viÖc huy ®éng vèn, kü thuËt, t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, cho xuÊt nhËp khÈu mµ cßn g©y t¸c ®éng t©m lý kh«ng thuËn ®èi víi c¸c c«ng ty cña c¸c n­íc kh¸c ®Õn kinh doanh t¹i ViÖt Nam. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nªu trªn vµ ®Ó tiÕp tôc c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ cña ®Êt n­íc, trong giai ®o¹n nµy chÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã mét sè söa ®æi, bæ sung vµ c¶i tiÕn vÒ chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi nãi chung, c¸c c«ng ty cña Hoa Kú nãi riªng, vµo ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Ch¼ng h¹n, trong th¸ng 6/1999, chÝnh phñ ViÖt Nam ®· quyÕt ®Þnh gi¶m gi¸ ®IÖn cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam v…v Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú vÉn cßn chê ®îi nhiÒu vµo viÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü. Vµ cuèi cïng vµo ngµy 13/7/2000 HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ®· ®­îc ký kÕt vµ cã hiÖu lùc b¾t ®Çu vµo 10/12/2001. Víi sù kiÖn nµy sÏ më ra mét ch­¬ng míi trong quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ gi÷a 2 n­íc. HiÖp ®Þnh ch¾c ch¾n sÏ më ra cho doanh nghiÖp 2 n­íc nh÷ng c¬ héi ®Çu t­, kinh doanh b×nh ®¼ng cïng cã lîi, t¹o ®µ quan träng trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn quan hÖ ViÖt Nam – Hoa Kú sau b×nh th­êng ho¸ quan hÖ. Giai ®o¹n sau thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i Nh­ vËy, sau h¬n 1 n¨m thùc hiÖn HiÖp ®Þnh, c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú ®· quan t©m vµ cã xu h­íng gia t¨ng ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. Trong n¨m 2002, doanh nghiÖp Mü ®· ®Çu t­ vµo ViÖt Nam 32 dù ¸n víi tæng vèn ®Çu t­ ®¨ng ký 139 triÖu USD, t¨ng 23% vÒ sè dù ¸n vµ 17,7% vÒ vèn ®¨ng ký so víi 2001 cã 26 dù ¸n vµ thu hót 118 triÖu USD. Nh­ vËy, tÝnh tíi cuèi th¸ng 12/2002- trßn 1 kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü chÝnh thøc cã hiÖu lùc th× Mü ®· cã 153 dù ¸n cßn hiÖu lùc víi tæng vèn ®¨ng ký gÇn 1.111,4 triÖu USD (ch­a kÓ nh÷ng dù ¸n ®¨ng ký tõ vïng l·nh thæ kh¸c cã cæ phÇn cña c«ng ty mÑ tõ Mü) trong ®ã ®· thùc hiÖn ®­îc trªn 538,5 triÖu USD. TÝnh ®Õn cuèi th¸ng 6/2002, Hoa Kú cã 172 dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, trong ®ã 139 dù ¸n ®ang ho¹t ®éng víi tæng vèn ®¨ng ký 1,034 tû USD. Vµ cho ®Õn 12/3/2003, Mü ®· t¨ng lªn tíi 191 dù ¸n víi tæng vèn ®Çu t­ lµ 1.623,065 triÖu USD. PhÇn lín c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Hoa Kú cã quy m« võa vµ nhá, vèn trung b×nh kho¶ng 8,7 triÖu USD, trong ®ã dù ¸n lín nhÊt lµ dù ¸n c«ng ty TNNH Cargill ViÖt Nam s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc t¹i §ång Nai cã tæng vèn ®Çu t­ 74,5 triÖu USD.(b¶ng6) Tuy nhiªn, vÞ trÝ cña Mü trong sè c¸c quèc gia vµ l·nh thæ ®Çu t­ vµo ViÖt Nam kh«ng cã xu h­íng ®I lªn theo mét ®­êng th¼ng mµ ®· cã nh÷ng biÕn ®æi lóc lªn lóc xuèng trong suèt qu¸ tr×nh tõ khi c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú vµo ViÖt Nam ®Õn nay. §IÒu nµy thÓ hiÖn ë chç, ®Õn cuèi n¨m 1998, Mü tõ vÞ trÝ thø 24 ®· lªn hµng thø 9 trong tæng sè c¸c n­íc vµ l·nh thæ ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. Nh­ng tÝnh ®Õn cuèi 6/2002, Mü l¹I tôt xuèng vÞ trÝ thø 13 trong tæng sè c¸c quèc gia vµ l·nh thæ ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. §Õn 3/2003, Mü l¹I trë vÒ vÞ trÝ thø 9. Bªn c¹nh ®ã quy m« c¸c dù ¸n còng kh«ng æn ®Þnh qua c¸c n¨m. NÕu trong giai ®o¹n 1994-1999 vèn trung b×nh cho c¸c dù ¸n lµ 12,3 triÖu USD, th× n¨m 2000 chØ cßn 1,3 triÖu USD. Sù gi¶m sót nµy cã thÓ ®­îc gi¶I thÝch bëi sù sôt gi¶m t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña Hoa Kú n¨m 2000. §Õn n¨m 2001, con sè nµy t¨ng lªn 4,5 triÖu USD vµ n¨m 2002 lµ 4,3 triÖu USD. Nh­ vËy lµ quy m« dù ¸n vÉn nhá thËm chÝ kh«ng b»ng 2001 vµ kÐm xa so víi giai ®o¹n 1994-1999. MÆc dï sè dù ¸n vµ sè vèn ®· cã xu h­íng gia t¨ng ®Æc biÖt lµ sè dù ¸n ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ vµo n¨m 1996, nh­ng xÐt vÒ quy m« dù ¸n th× giai ®o¹n 1994-1999 sè vèn trung b×nh mét dù ¸n cao gÊp ba lÇn so víi giai ®o¹n 2001-2002. MÆc dï 2002, nÒn kinh tÕ Hoa Kú ®· b¾t ®Çu lÊy l¹I sù t¨ng tr­ëng nh­ng sù t¨ng tr­ëng nµy kh«ng bÒn v÷ng vµ kh«ng æn ®Þnh. Trong n¨m 2002 cã thªm 108 ngh×n ng­êi mÊt viÖc lµm dÉn ®Õn chi tiªu trong tiªu dïng gi¶m. Cã thÓ nãi, c¸c vÞ trÝ dÉn ®Çu cña c¸c quèc gia trong ®Çu t­ vµo ViÖt Nam hÇu nh­ kh«ng cã sù x¸o trén nhiÒu, dÉn ®Çu vÉn lµ Singapore, thø hai lµ §µI Loan vµ NhËt b¶n ®øng thø ba. TÝnh ®Õn ngµy 30/9/1998, Hoa Kú ®øng thø 9 ngay sau vÞ trÝ thø 8 cña Malaysia vµ ®øng trªn thø 11 cña Anh. Tuy nhiªn, ®Õn ngµy 12/3/2003 Anh l¹I thay vÞ trÝ cña Malaysia ®øng tr­íc Mü vµ buéc Malaysia l¹I r¬I vµo vÞ trÝ thø 11 (B¶ng 11) Nh­ vËy, cã thÓ mÆc dï Mü cã ®øng trªn Malaysia vÒ tæng sè dù ¸n vµ tæng vèn ®Çu t­ tÝnh ®ªn 12/3/2003 nh­ng xÐt vÒ quy m« vèn trung b×nh trong mét dù ¸n th× Mü l¹I thÊp h¬n nhiÒu. ThËm chÝ nÕu so víi quy m« vèn trung b×nh cña mét dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµI t¹I ViÖt Nam lµ 10,96 triÖu USD th× Mü míi ®¹t cã 8,5 triÖu USD. Tr­íc thùc tÕ nµy, ta thÊy dßng vèn FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam cßn rÊt h¹n chÕ. MÆc dï xÐt vÒ kh¸ch quan th× tõ sau khi ký HiÖp ®Þnh TM ViÖt-Mü vµ tõ khi H§TM cã hiÖu lùc, n­íc Mü ®· r¬i vµo suy tho¸i vµ cho ®Õn nay vÉn ch­a lÉy l¹I ®­îc sù t¨ng tr­ëng b×nh th­êng vµ æn ®Þnh. Tr­íc giai ®o¹n H§TM ViÖt-Mü, do m«i tr­êng ®Çu t­ vµo ViÖt Nam cßn nhiÒu bÊt cËp ®Æc biÖt lµ hÖ thèng ph¸p luËt, c¸c quy ®Þnh, chÝnh s¸ch ®IÒu chØnh ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc coi lµ kh¸ th«ng tho¸ng trong khu vùc ASEAN, nh­ng khi ®i vµo thùc tiÔn l¹i cã rÊt nhiÒu h¹n chÕ g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c nhµ ®Çu t­. Bëi vËy trong giai ®o¹n nµy, quy m« dù ¸n cña Mü còng chØ khiªm tèn nh­ng vÉn lín h¬n nhiÒu so víi giai ®o¹n sau H§TM. Dï Mü cã ®øng trªn vÞ trÝ cña Anh trong giai ®o¹n nµy th× sè vèn trung b×nh cña mét dù ¸n l¹I nhá h¬n b»ng mét nöa cña Anh. §IÒu nµy cho thÊy Mü vÉn cßn rÊt dÌ dÆt khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam thÓ hiÖn ë quy m« c¸c dù ¸n cßn nhá. Nh­ng chóng ta hoµn toµn cã thÓ tin t­ëng r»ng khi nÒn kinh tÕ Mü håi phôc trë l¹I cïng víi viÖc H§TM cã hiÖu lùc, dßng FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam th× FDI sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Nh×n vµo biÓu ®å ta thÊy, kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc, FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam ®· t¨ng lªn c¶ vÒ sè dù ¸n vµ tæng vèn ®Çu t­. §©y lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng v× xu h­íng FDI n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vÉn ch­a lÊy l¹i ®­îc vÞ thÕ nh­ tr­íc, gi¸ trÞ FDI n¨m 2002 gi¶m kho¶ng 41,1% so víi 2001(tiÕp trang 24) b¶ng 7. Nh÷ng sè liÖu trªn ch­a tÝnh gi¸ trÞ vèn cña c¸c c«ng ty, tËp ®oµn Hoa Kú ®Çu t­ vµo ViÖt Nam th«ng qua chÝnh nh¸nh hoÆc c«ng ty con ®¨ng ký t¹i c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ (Singapore, Hµ Lan v…v). hiÖn cã kho¶ng 29 dù ¸n cña Hoa Kú ®Çu t­ theo ph­¬ng thøc nµy víi tæng vèn ®¨ng ký lªn kho¶ng 1,15 tû USD. ®Õn nay Mü cã h¬n 700 doanh nghiÖp cã mÆt t¹I ViÖt Nam: c¸c c«ng ty liªn doanh, c¸c c«ng ty 100% vèn (trªn 60 c«ng ty) cña Mü. Bªn c¹nh ®ã ®Õn nay cã 25 tËp ®oµn ®a quèc gia cña Hoa Kú (xÕp h¹ng trong Global 1000 n¨m 2001) ®Çu t­ vµo 35 dù ¸n t¹i ViÖt Nam víi tæng vèn ®Çu t­ ®¨ng ký1.288,3 triÖu USD. Xu h­íng gia t¨ng ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam cã thÓ nãi tr­íc hÕt lµ do viÖc HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i cã hiÖu lùc t¹o ra nh÷ng ®IÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú mµ tr­íc kia kh«ng cã ®­îc khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam bªn c¹nh nh÷ng h¹n chÕ vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, c¬ së h¹ tÇng. Nh÷ng ®IÒu kiÖn thuËn lîi nµy ®ã lµ nh÷ng cam kÕt mµ phÝa ViÖt Nam ph¶i ®¸p øng ngay t¹i thêi ®IÓm cã hiÖu lùc cña HiÖp ®Þnh. TÊt nhiªn cßn rÊt nhiÒu cam kÕt vÒ ®»u t­ mµ ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn trong vßng 2-10 n¨m. nh­ng ta chØ ph©n tÝch chñ yÕu nh÷ng cam kÕt ®­îc ®¸p øng t¹i thêi ®IÓm HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc bëi nã lµ nh÷ng yÕu tè rÊt quan träng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc gia t¨ng dßng FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam. Nh÷ng cam kÕt ®ã lµ: ¸p dung tiªu chuÈn chung vÒ ®èi xö ®èi víi ®Çu t­ cña Hoa Kú theo nguyªn t¾c kh«ng kÐm thuËn lîi nhµ ®Çu t­ trong n­íc hoÆc kh«ng kÐm thuËn lîi h¬n nhµ ®Çu t­ cña n­íc thø 3, tuú thuéc sù ®èi xö nµo tèt h¬n; kh«ng ¸p dông biÖn ph¸p bÊt hîp lý hoÆc ph©n biÖt ®èi xö ®Ó g©y ph­¬ng h¹i ®èi víi ®Çu t­; cho phÐp nhµ ®Çu t­ Hoa Kú chuyÓn vèn vµ thu nhËp hîp ph¸p kh¸c vÒ n­íc trªn c¬ së kh«ng ph©n biÖt ®èi xö. Xo¸ bá sù ph©n biÖt vÒ gi¸ l¾p ®Æt ®IÖn tho¹i, gi¸ n­íc, dÞch vô du lÞch, viÔn th«ng (trõ gi¸ thuª bao ®iÖn tho¹i néi h¹t). kh«ng ¸p dông c¸c lo¹i gi¸ phÝ míi g©y ph©n biÖt ®èi xö nÆng h¬n gi÷a ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Sù ph©n biÖt ®èi xö trong c¸c ho¹t ®éng thu phÝ, lÖ phÝ, c¸c dÞch vô cung cÊp v…v gi÷a nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi lu«n lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng hµi lßng ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng nhµ ®Çu t­ cã xu h­íng s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng h­íng vµo thÞ tr­êng néi ®Þa. ®IÒu nµy sÏ lµm cho hµng ho¸ cña hä khã c¹nh tranh h¬n c¸c mÆt hµng t­¬ng tù ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc do hä lu«n ph¹i chÞu nh÷ng kho¶n thu cao h¬n tõ c¸c dÞch vô cung cÊp nh­ ®IÖn, n­íc, dÞch vô du lÞch, viÔn th«ng hay c¸c kho¶n thuª v¨n phßng kh¸c v…v HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®· cam kÕt kh«ng ph©n biÖt ®èi xö trong c¸c ho¹t ®éng thu phÝ kÓ trªn, ®¶m b¶o tiªu chuÈn chung trong viÖc ®èi xö gi÷a c¸c nhµ ®Çu t­. cam kÕt kÓ trªn ®· lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú yªn t©m trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t­ cña m×nh t¹i ViÖt Nam. Ngoµi ra cßn cã c¸c cam kÕt nh­: “kh«ng quèc h÷u ho¸ tµi s¶n ®Çu t­, trõ tr­êng hîp v× môc ®Ých c«ng céng vµ ph¶i båi th­êng theo nguyªn t¾c: c«ng b»ng, tháa ®¸ng, kh«ng chËm trÔ theo gi¸ thÞ tr­êng t¹i thêi ®IÓm viÖc t­íc quyÒn së h÷u ®­îc c«ng bè”. Cam kÕt nµy sÏ t¹o ®­îc lßng tin cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ gióp hä c¶m thÊy yªn t©m khi bá vèn ra ®Çu t­ mµ kh«ng sî bÞ tÞch thu trõ tr­êng hîp v× môc ®Þch c«ng nh­ng hä l¹i ®­îc båi th­êng tho¶ ®¸ng. ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, sù an toµn vÒ ®ång vèn vµ tµi s¶n lu«n ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c: c«ng khai, dÔ hiÓu, kh«ng phiÒn hµ qu¸ møc cÇn thiÕt ®Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý chÝnh ®¸ng. “®¶m b¶o quyÒn khiÕu kiÖn vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp cña nhµ ®Çu t­ t¹i toµ ¸n, c¬ quan tµi ph¸n hµnh chÝnh vµ träng tµi theo sù lùa chän cña hä”. Nh÷ng cam kÕt nµy t¹o ra ®­îc søc hÊp dÉn ®èi víi m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam bëi sù phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu trong thñ tôc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ còng nh­ ho¹t ®éng qu¶n lý ®Çu t­ cña n­íc chñ nhµ th­êng lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ n¶n lßng. Tãm l¹i nh÷ng cam kÕt mµ phÝa ViÖt Nam ph¶i ®¸p øng ®· t¹o ®­îc lßng tin ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú, hä c¶m thÊy yªn t©m khi ®Çu t­ t¹i ®©y. bªn c¹nh nh÷ng yÕu tè tÝch cùc lµm gia t¨ng FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam, chóng ta còng cÇn ph¶i kÓ ®Õn sù c¶i thiÖn ®¸ng kÓ cña c¬ së h¹ tÇng ë ViÖt Nam, nhiÒu dù ¸n x©y dùng c¶ng biÓn, hµng kh«ng vµ ®­êng giao th«ng hiÖn ®¹i ®· vµ ®ang trong giai ®o¹n hoµn thiÖn. Theo c¸c chuyªn gia kinh tÕ trªn thÕ giíi ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng h¬n n÷a m«i tr­êng chÝnh trÞ rÊt æn ®Þnh (Hµ Néi ®· tõng ®­îc bÇu chän lµ mét trong nh÷ng thµnh phè hoµ b×nh. ChÝnh yÕu tè nµy lµm cho nh÷ng cam kÕt còng nh­ nh÷ng ­u ®·i ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ ®­îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n. XÐt vÒ c¬ cÊu ®Çu t­ cña Hoa Kú theo ngµnh cho ®Õn khi HiÖp ®Þnh ®· b¾t ®Çu cã hiÖu lùc, ta cã thÓ thÊy mét ®Æc ®iÓm næi bËt lµ ®a sè c¸c dù ¸n vÉn tËp trung ®Çu t­ vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp, ®øng ®Çu lµ c«ng nghiÖp nÆng víi 58 dù ¸n thu hót trªn 586,5 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 30% sè dù ¸n vµ 43% tæng vèn ®Çu t­ cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam. TiÕp ®Õn lµ c«ng nghiÖp nhÑ víi 43 dù ¸n, cã sè vèn gÇn 196 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 23% sè dù ¸n vµ 12% tæng vèn ®Çu t­. Trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp dÇu khÝ víi 7 dù ¸n nh­ng cã tæng vèn ®Çu t­ tíi h¬n 118 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 7,3%. Nh­ vËy, dÇu khÝ còng lµ lÜnh vùc thu hót sù quan t©m lín cña c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú ( 7dù ¸n lµ 7 hîp ®ång ph©n chia s¶n phÈm dÇu khÝ ®­îc ký kÕt gi÷a c¸c tËp ®oµn dÇu khÝ Hoa Kú vµ tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam ). Bªn c¹nh ®ã c«ng nghiÖp thùc phÈm còng thu hót tíi 20 dù ¸n. C«ng nghÖ th«ng tin lµ lÜnh vùc còng thu hót kh¸ nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ cña Hoa Kú. Trong sè 71 dù ¸n ®ang ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy, Hoa Kú cã tíi 20 dù ¸n víi tæng vèn ®Çu t­ ®¨ng ký 21,8 triÖu USD (chiÕm 28% sè dù ¸n vµ 42% tæng vèn ®Çu t­). Nh×n chung c¸c dù ¸n trong lÜnh vùc nµy ho¹t ®éng rÊt khã kh¨n, tû lÖ thµnh c«ng thÊp do dung l­îng thÞ tr­êng ViÖt Nam cßn qu¸ nhá bÐ, chÞu ¶nh h­ëng cña t×nh tr¹nh suy tho¸i th«ng tin toµn cÇu vµ n¹n x©m ph¹m b¶n quyÒn cßn rÊt nghiªm träng. TiÕp ®Õn lµ lÜnh vùc dÞch vô ®øng thø 2 trong viÖc thu hót FDI cña Hoa Kú víi 27 dù ¸n cã sè vèn gÇn 182 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 14% sè dù ¸n vµ 11% tæng vèn ®Çu t­. LÜnh vùc x©y dùng ®øng thø 3 víi 21 dù ¸n thu hót ®­îc gÇn 254 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 11% sè dù ¸n vµ 15,6% tæng vèn ®Çu t­. LÜnh vùc n«ng-l©m-nghiÖp ®øng thø 4 víi 12 dù ¸n t­¬ng ®­¬ng 6,3% sè dù ¸n vµ cã sè vèn h¬n 82 triÖu USD xÊp xØ 5% tæng vèn ®Çu t­. Ngoµi ra cßn mét sè dù ¸n ®Çu t­ vµo lÜnh vùc kh¸c nh­ thuû s¶n vµ x©y dùng khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt. Nh­ vËy, ta thÊy xu h­íng ®Çu t­ cña Hoa Kú theo ngµnh vÉn kh«ng kh¸c g× nhiÒu so víi giai ®o¹n tr­íc HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i, vÉn tËp trung ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh cã kh¶ n¨ng sinh nhiÒu lîi nhuËn, nh÷ng ngµnh hä cã lîi thÕ vÒ m¸y mãc, kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i còng nh­ cho phÐp hä di chuyÓn nh÷ng ngµnh kü thuËt c«ng nghÖ tÇm trung sang ViÖt Nam ®Ó tranh thñ khai th¸c nguån lao ®éng dåi dµo víi chi phÝ thÊp. §iÒu nµy sÏ gióp Hoa Kú cã c¬ héi thu nhiÒu lîi nhuËn h¬n lµ hä s¶n xuÊt trong n­íc còng nh­ Hoa Kú sÏ cã ®iÒu kiÖn tËp trung h¬n vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.(b¶ng 8) XÐt vÒ c¬ cÊu cña Mü vµo ViÖt Nam theo ®ia ph­¬ng. C¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Hoa Kú ho¹t ®éng chñ yÕu t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng cã c¬ së h¹ tÇng t­¬ng ®èi tèt, tËp trung nhiÒu khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt nh­ thµnh phè Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, §ång Nai, B×nh D­¬ng. Riªng thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· thu hót 65 dù ¸n víi gÇn 265 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 34% sè dù ¸n vµ 16,3% tæng vèn ®Çu t­. TiÕp sau lµ Hµ Néi thu hót 27 dù ¸n chiÕm 14% tæng sè dù ¸n víi sè vèn gÇn 200 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 7,4% tæng vèn ®Çu t­. B×nh D­¬ng thu hót 18 dù ¸n víi sè vèn 95,5 triÖu USD chiÕm kho¶ng 9,4% sè dù ¸n vµ 5,9% tæng vèn ®Çu t­. §ång Nai còng lµ ®Þa ph­¬ng thu hót ®­îc kh¸ nhiÒu dù ¸n FDI cña Hoa Kú víi 16 dù ¸n vµ trªn 297 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 8,4% sè dù ¸n vµ18% tæng vèn ®Çu t­. Riªng 4 tØnh vµ thµnh phè nµy ®· thu hót tíi 126 dù ¸n cã sè vèn h¬n 776,5 triÖu USD (66% tæng sè dù ¸n vµ 47,8% tæng vèn ®Çu t­ cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam). Nh­ vËy, xu h­íng ®Çu t­ theo ®Þa ph­¬ng vÉn kh«ng cã g× kh¸c so víi giai ®o¹n tr­íc HiÖp ®Þnh. C¸c dù ¸n vÉn tËp trung nhiÒu t¹i c¸c tØnh phÝa nam do tÝnh chÊt quen thuéc còng nh­ ®IÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng tèt. Bªn c¹nh ®ã, c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú vÉn tËp trung vµo vµo nh÷ng ®Þa ph­¬ng lµ trung t©m kinh tÕ-chÝnh trÞ-v¨n ho¸-x· héi ®ång thêi lµ nh÷ng ®Çu mèi giao th«ng quan träng nh­ thµnh phè Hå ChÝ Minh, Hµ Néi,v…v (b¶ng9). Trong 139 dù ¸n ®Çu t­ cña Hoa Kú ®ang ho¹t ®éng víi tæng vèn ®¨ng ký 1,034 tû USD th× ®Çu t­ theo h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi chiÕm tû träng t­¬ng ®èi cao trong c¸c d­ ¸n, cã kho¶ng 94 dù ¸n ®Çu t­ theo h×nh thøc nµy víi tæng vèn ®¨ng ký 594,2 triÖu USD chiÕm 67%. §Çu t­ theo h×nh thøc liªn doanh cã 32 dù ¸n cã tæng vèn ®¨ng ký 306 triÖu USD. ®Çu t­ theo hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh cã 13 dù ¸n, tæng vèn ®¨ng ký lµ 134,1 triÖu USD. Nh÷ng sè liÖu trªn cho thÊy h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi vÉn hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú nhÊt bëi tÝnh chÊt ®éc lËp, tù quyÕt cña nã. H×nh thøc nµy cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ hoµn toµn tù do khi ra quyÕt ®Þnh sao cho cã lîi nhÊt cho hä mµ kh«ng bÞ rµng buéc bëi ®IÒu kiÖn nµo. TiÕp sau ®ã míi lµ h×nh thøc liªn doanh vµ cuèi cïng lµ hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. Còng nh­ trong giai ®o¹n tr­íc HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i, hiÖn nay vÉn ch­a cã dù ¸n nµo cña Hoa Kú ®Çu t­ theo h×nh th­c BOT.(b¶ng 10) Tuy nhiªn kh¸c víi giai ®o¹n tr­íc, t×nh h×nh ®Çu t­ cña Hoa Kú ®Õn giai ®o¹n nµy ph¸t triÓn rÊt kh¶ quan. PhÇn lín c¸c dù ¸n ®Çu t­ nµy triÓn khai ho¹t ®éng tèt. Trong sè c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc, ®· cã 97 dù ¸n gãp vèn víi gi¸ trÞ kho¶ng 876 triÖu USD (chiÕm 69,8% tæng vèn ®¨ng ký cßn hiÖu lùc), trong ®ã 56 dù ¸n ®· s¶n xuÊt ®¹t tæng doanh thu 670,7 triÖu USD (chiÕm 40,3% tæng sè dù ¸n ®ang ho¹t ®éng), t¹o viÖc lµm cho trªn 5000 lao ®éng trùc tiÕp. MÆc dï ®· cã sù gia t¨ng trong ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam nh­ng thùc tÕ 1 sau khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ®­îc ký kÕt cho thÊy, ngoµi mét sè dù ¸n ®Çu t­ lín vµo ngµnh dÖt may, giµy dÐp…dßng FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam vÉn kh«ng cã sù chuyÓn biÕn lín c¶ vÒ quy m« vµ c¬ cÊu. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn h¹n chÕ trong viÖc thu hót ®Çu t­ cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam cã thÓ kÓ ®Õn ®ã lµ hÖ thèng luËt ph¸p ch­a hoµn thiÖn (mÆc dï trong thêi gian qua ViÖt Nam ®· cè g¾ng c¶i thiÖn tÝch cùc vÒ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch nh»m cñng cè lßng tin cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vÒ tÝnh hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam), kÕt cÊu h¹ tÇng vÉn cßn yÕu kÐm, chi phÝ ®Çu t­ cao (hiÖn nay, so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc, ViÖt Nam ®· cã phÇn mÊt ®i lîi thÕ so s¸nh do chi phÝ b­u chÝnh viÔn th«ng, vËn t¶i, ®iÖn n­íc cao h¬n nhiÒu v…v). Bªn c¹nh ®ã th× ®¹i sø Mü t¹i ViÖt Nam Raymond F. Burghardt cho r»ng: “vÒ phÇn m×nh Mü ®· ®¸p øng tÊt c¶ c¸c cam kÕt cña m×nh tõ khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i song ph­¬ng Mü – ViÖt Nam cã hiÖu lùc vµo ngµy 10/12/2001 vµ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn tÝch cùc trong viÖc thùc thÞ HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i song ph­¬ng ®Ó ®¸p øng c¸c cam kÕt. Tuy nhiªn, ViÖt Nam vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc TÊt c¶ c¸c nghÜa vô liªn quan ®Õn tÝnh minh b¹ch, ®Çu t­ vµ b¶o vÖ c¸c quyÒn së h÷u trÝ tuÖ mµ ®¸ng ra ViÖt N¹m ®· ph¶i ®¸p øng khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc. Nh÷ng thay ®æi nµy cã tÇm quan träng then chèt kh«ng chØ ®èi víi viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng HiÖp ®Þnh vµ cßn víi c¶ nç lùc cña ViÖt Nam nh»m héi nhËp hoµn toµn nÒn kinh tÕ cña m×nh vµo thÞ tr­êng toµn cÇu”. Nh­ vËy lµ nh÷ng cam kÕt vÒ ®Çu t­ vÉn ch­a ®­îc phÝa ViÖt Nam ®¸p øng ®­îc tÊt c¶. ®iÒu nµy phÇn nµo còng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thu hót FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam. Ngoµi ra, chóng ta cã mét nguån nh©n lùc dåi dµo, chi phÝ lao ®éng thÊp nh­ng tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò nµy kh«ng cao trong khi hiÖn nay Hoa Kú chó träng ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i, s¶n xuÊt vËt liÖu cao cÊp, vËt liÖu míi, c¸c ngµnh n¨ng l­îng viÔn th«ng, hµng kh«ng, ng©n hµng, b¶o hiÓm…vµ ®ang chuyÓn dÇn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®· ®­îc tiªu chuÈn ho¸ cã tr×nh ®é c«ng nghÖ ë cÊp thÊp h¬n ra n­íc ngoµi… trong sè nµy nhiÒu c«ng nghÖ vÉn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tiªn tiÕn vµ thÝch hîp víi tr×nh ®é cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn v× vËy nÕu c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú di chuyÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nµy vµo c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th× hä ®ßi hái ®éi ngò nh©n lùc cña n­íc chñ nhµ còng ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n, tay nghÒ nhÊt ®Þnh nÕu kh«ng hä sÏ ph¶I bá ra chi phÝ ®Ó ®µo t¹o v…v Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n kÓ trªn th× ta còng thÊy r»ng ViÖt Nam lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn, mÆc dï ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ nhÊt ®Þnh, tÝch cùc gãp phÇn ®Èy nhanh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc nh­ tèc ®é t¨ng GDP trung b×nh hµng n¨m kh¸ cao ®¹t 7%, kiÒm chÕ ®­îc l¹m ph¸t, tû lÖ ng­êi biÕt ch÷ cao: 88% d©n sè v…v nh­ng nhu cÇu tiªu dïng mét sè s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam ®­îc coi lµ ®· t¹m thêi b·o hoµ, søc mua trong n­íc cßn thÊp, t¨ng tr­ëng chËm v…v V× vËy ®èi víi nh÷ng nhµ ®Çu t­ Hoa Kú muèn h­íng s¶n phÈm vµo thÞ tr­êng n­íc chñ nhµ sÏ chÇn chõ khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam. KÕt luËn §TTT n­íc ngoµi lu«n ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc chñ nhµ. §èi víi ViÖt Nam, luång FDI l¹i cµng trë nªn quan träng h¬n bao giê hÕt. §Ó t¹o ®­îc nh÷ng môc tiªu mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®Ò ra ®èi víi viÖc ph¸t triÓn ®Êt n­íc, chóng ta cÇn tranh thñ tèi ®a luång FDI trong ®ã cã luång FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam. Bëi nÕu thu hót ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú ViÖt Nam sÏ cã nh÷ng c¬ héi ®Ó bæ sung vèn ®Çu t­ trong n­íc, n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ trong n­íc…. Cïng víi rÊt nhiÒu t¸c ®éng tÝch cùc kh¸c. Song MT§T ViÖt Nam vÉn cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp c¶n trë dßng vèn nµy. Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy, t¸c gi¶ tËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng cña dßng FDI cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam tõ sau hiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú, nhiÒu yÕu tè thuËn lîi vµ khã kh¨n trong viÖc thu hót ®Çu t­ cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam qua ®ã cè g¾ng ®­a ra mét vµi gîi ý mang tÝnh chÊt gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh thu hót ®­îc ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam trong giai ®o¹n tíi. Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh ®Ò tµi nµy ch¾c h¼n kh«ng tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt, ng­êi viÕt mong muèn nhËn ®­îc sù ®ãng gãp cña ng­êi quan t©m. nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn cho vÊn ®Ò mµ ®Ò tµi ®Ò cËp. §Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Th.s NguyÔn H÷u S¬n ng­êi ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì, h­íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò tµi.